Bà Định bên ba đứa con tâm thần. Ảnh: Văn Định.

Hàng ngày bà Định (73 tuổi) ở xóm 6, xã Thị Sơn (Kim Bảng) lại tất bật dậy sớm để lo cơm nước, giặt giũ cho 3 đứa con điên dại. Nhẹ nhàng lau mặt, chải chuốt cho từng đứa, xong xuôi bà mới rửa mặt cho mình. Ở tuổi thất thập nhưng bao năm qua bà vẫn sống cảnh "chăm con mọn".

Với lấy chiếc lược, bà khẽ chải mái tóc cho Mai. Thấy vậy cô út tên Mài không chịu thua kém liền làm nũng rồi giả vờ ngã ra giường đòi mẹ làm giống chị. Còn đứa con trai tên Bình thì ngồi cười. Trong lúc mẹ chuyện trò với khách, ba đứa con ngây dại ngồi thành hàng trên chiếc phản gỗ.

Ngày còn trẻ, bà Định nức tiếng trong vùng là người nết na, thùy mị. Ông Nguyễn Văn Truyền, người cùng làng, hết lòng theo đuổi và không lâu sau họ nên duyên vợ chồng. Khi bà đang mang thai người con đầu là Nguyễn Văn Thùy, ông nhà lên đường nhập ngũ.

Chồng đi bộ đội, một mình bà Định vừa chăm con vừa chạy chợ. Đầu năm 1968 khi đang chiến đấu ở mặt trận Nam Lào, ông Truyền bị trọng thương, đạn găm vào mạng sườn nên phải rời quân ngũ về quê điều trị. Cuối năm ấy, vợ chồng bà Định vui mừng sinh thêm cô con gái và đặt tên là Nguyễn Thị Hòa.

Sinh ra chân, tay Hòa teo tóp khác thường. Lên 5 tuổi, cô bé vẫn không biết nói, biết đi và chỉ nằm một chỗ. 3 người con tiếp theo là Nguyễn Văn Bình (sinh năm 1970), Nguyễn Thị Mai (sinh năm 1973) và Nguyễn Thị Mài (sinh năm 1981) sinh ra đều có biểu hiện không bình thường.

Thấy bệnh tình các con ngày càng nặng, nhiều lần vợ chồng bà bồng bế đưa 4 đứa lên viện khám. Các bác sĩ thông báo tất cả đều bị nhiễm dioxin mức cao nhất. Lúc bấy giờ, bà Định mới nhớ ông Truyền bị nhiễm chất độc hóa học Mỹ rải xuống lúc ở chiến trường.

4 đứa con tâm thần la hét suốt ngày khiến bà Định suy sụp. Những lúc ông Truyền đi làm đồng, bà ở nhà lo tắm rửa, vệ sinh, ăn uống cho các con. Nhiều khi bà tranh thủ đi chợ bán mớ rau lấy tiền chi tiêu hàng ngày. Hoàn cảnh nghèo túng nên anh Thùy, người con duy nhất lành lặn từ nhỏ được họ hàng ở Hải Dương đưa về nuôi. Hiện anh đã lập gia đình nhưng vì nghèo nên thi thoảng mới về thăm gia đình.

Suốt 36 năm nằm liệt giường, năm 2004 chị Hòa, đứa con gái thứ hai của ông bà qua đời. Được xem là "thông minh" hơn cả, anh Bình luôn là cánh tay phải đắc lực giúp bà Định quét nhà, nấu ấm nước. Tuy nhiên, bà phải luôn phải để mắt dè chừng lúc Bình "ham chơi quên nhiệm vụ".

Càng lớn, chị Mai càng nổi nhiều nốt đỏ khắp người. Thấy ánh sáng là chị lại chui vào gầm giường để trốn. Suốt ngày Mai ở trong buồng tối om, thấy mặt trời là la hét inh ỏi. Mỗi lần như vậy bà lại vuốt ve để Mai qua cơn ngứa rát. "Nó la hét, khắp người phồng rộp nên cả đêm tôi phải ngồi xoa. Nhiều khi ngứa quá, con bé lấy tay tát bùm bụp vào mặt mẹ. Đem đi khám thì nhất định không chịu đi, có lần còn đánh cả bác sĩ", bà Định kể.

Còn chị Mài mỗi lần lên cơn điên vớ được cái gì ném cái đó. Hễ nhìn thấy lửa, Mài lại lao đầu vào như "con thiêu thân". Bởi vậy, tóc mọc dài được một thời gian lại trụi lủi. Bà Định thường phải cất bật lửa, nếu không Mài lại châm lửa đốt hết tóc.

Có lần, bà Định lôi Mài ra tắm liền bị con nhấn đầu xuống nước tát tới tấp vào mặt rồi ngửa mặt lên cười hềnh hệch. "Cũng may lần đó chị hàng xóm ghé qua chơi không thì tôi bị nó nhấn chết ngạt dưới chậu nước. Từ sau lần ấy, hễ tắm là tôi phải nhờ bà con lối xóm qua giúp", bà tâm sự.

Bà Định chỉ những vết thương do đàn con lúc lên cơn điên gây ra. Ảnh: Văn Định.

Nhiều lần lên cơn điên, các con cầm gậy đuổi đánh mẹ. Lúc đó bà chỉ biết chạy. Thấy mẹ ngã chúi dưới đất, ba đứa con "cười hả hê". Đến bữa cơm, bà phải đợi cho các con ăn xong rồi mới và vài miếng cho qua bữa. Hôm nào có thức ăn, Mài mới chịu ăn. Nếu bữa cơm không có thịt, cá lọt bụng, bà lão lại bị con đánh.

Hơn 40 năm qua đến một tiếng gọi mẹ bà Định cũng chưa một lần được nghe từ các con. Vậy nhưng bà vẫn tâm niệm: "Cũng may vợ chồng tôi vẫn còn được làm cha mẹ chứ nhiều chiến sĩ phải bỏ lại xương máu nơi chiến trường, một đi không bao giờ trở về nữa".

Trước còn khỏe, hàng ngày bà vẫn đi chợ bán rau lo chi tiêu cả gia đình nhưng 2 năm trở lại đây sức khỏe yếu nên thi thoảng bà mới đi. Tháng 5/2012, ông Truyền qua đời vì bệnh cũ tái phát. Giờ đây số tiền trợ cấp mỗi người con được 1,1 triệu đồng/tháng là nguồn chi tiêu duy nhất của người mẹ già và 3 đứa con điên dại.

Nhắc đến ba người con tâm thần, bà Định trăn trở: "Tôi lo lúc mình chết đi không biết ba đứa sẽ sống ra sao. Anh cả của chúng nó nghèo lắm, sợ gánh vác không nổi".

Ông Đinh Văn Dậu, trưởng xóm 6 cho biết, các con bà Định bị nhiễm chất độc hóa học nặng. Chính quyền các cấp cũng thường xuyên thăm hỏi và hỗ trợ để động viên gia đình. Năm 2005, Hội cựu chiến binh huyện Kim Bảng và nhân dân xã Thi Sơn đã giúp đỡ dựng cho gia đình bà Định căn nhà tình thương.

"Bà Định có tới 3 người con bị nhiễm chất độc da cam. Tuy đã tuổi cao, sức yếu nhưng bao năm qua bà vẫn tự tay chăm sóc các con. Chính quyền đã nhiều lần động viên, giúp đỡ nhưng chỉ được phần nào", ông Dậu chia sẻ.